Çocuğum Yalan Söylüyor: Psikologlardan Tavsiyeler ve Çocuğu Bu Davranıştan Vazgeçirmenin Yolları

Çocuğunuzun yalan söylediğini fark ettiğinizde endişeyle çocuğunuza yüklenebilir veya kendi içinizde sürekli nedenini sorgulayabilirsiniz. Çocuklukta yalan söylemek oldukça sık rastlanılan ve genelde de altında başka bir sebep olan bir durumdur. Üstünde baskı hisseden, ebeveynlerinin tepkisinden çekinen çocuklarda çok sık rastlanır. Aslında yalan, çocuklukta bir sonuçtur. Söylediği yalanla azar işitmekten kurtulduysa, istediği bir şeyi elde ettiyse, yalanı bir ödül gibi görmesi ve bu durumu tekrarlaması olasıdır. Bu nedenle her zaman davranım bozukluğu olarak adlandırılması doğru olmaz.

Çocuğunuzda Yalan Söyleme Alışkanlığını Nasıl Önlersiniz?

Peki çocuğunuzda yalan söyleme alışkanlığını nasıl ortadan kaldırabilirsiniz? Burada önemli olan nokta sakince ve üstelemeden çocuğunuzla iletişim kurarak, altta yatan problemi çözebilmenizdir. Yalan söylemenin temelini iletişimsizlik, ihmal veya da tam tersi aşırı baskı ve model alma oluşturabilir. Örneğin çocuğunuza aşırı ihmalkar davrandığınızda, çocuğunuz dikkat çekmek için yalan söyleyebilir. Size kendini bir şekilde göstermek ister ve takdir görmek için de kendince bir şeyler kurgulaması olasıdır. Tam tersi durumda, yani aşırı baskılamada ise korku vardır. Kızacağınızı düşünmek, cezalandırılacağını düşünmek çocuğunuzu gerçekleri saklamasına yöneltebilir. Aynı zamanda etrafında yalan söyleyen ebeveynlere, akranlara sıkça şahit oluyorsa bu davranışı pekiştirmesi olasıdır.

Yalanın Gerçek Sebeplerini Anlamak

Nasıl davranmanız gerektiği noktasında, öncelikle yalanının ardındaki asıl nedeni anlamalısınız. Eğer çocuğunuz çok küçük yaşlarda ise yalan söylediğini farkında bile olmayabilir. Tamamen kendi hayal dünyası içinde kurgu ve gerçeği henüz ayırt edemiyor olabilir. Bu durum genelde 7 yaşından küçük çocuklar için olağan bir durum olarak kabul edilebilir. Yaşı daha büyükse ve gerçekle hayali ayırt edebilen çağlardaysa çocuğunuzu destekleyecek bir üslup ve konuşmayla yalan söylemesinin önüne geçmeyi deneyebilirsiniz.

Çocuğunuzu Desteklemek ve Güven Ortamı Sağlamak

Öncelikle sizin sakin tavrınızı görmesi ve güvenli bir alanda hissetmesi, çocuğunuzun rahat hissetmesi için önemlidir. Çocuğunuz sizinle durumu paylaşırken de yargılayıcı veya öfkeli bakışlardan ve söylemlerden kaçınmalısınız. Eğer sizle paylaşmaya başladığında kızılacağını anlarsa sizinle bir daha paylaşmasını sağlamak daha da zor olacaktır. Onu destekleyeceğinizi ve korkmaması gerektiğini hissetmelidir. Doğruyu söylediğinde beklediği gibi bir kızma, küsme, cezalandırılma yerine doğruları söylediği için teşekkür ettiğinizde, cesurca davrandığı için takdir ettiğinizde, bundan sonraki süreç için doğruları söylemeye teşvik etmiş olacaksınız.

Profesyonel Destek Gerekebilir mi?

Tüm bu yaklaşımlarınıza rağmen, çocuğunuzun yalan söyleme alışkanlığı sadece anlık bir durum değil, uzun vadeli bir davranış biçimine dönüşüyorsa ve sosyal hayatında ya da okulda uyum sorunlarına yol açıyorsa, bu durumun altında daha derin duygusal nedenler yatabilir. Kaygı, özgüven eksikliği, travmatik yaşantılar ya da dikkat eksikliği gibi faktörler çocuğun dürüstlükten kaçınmasına neden olabilir. Bu durumda profesyonel bir destek, çocuğunuzun bu davranışını anlamlandırmasına ve daha sağlıklı bir iletişim kurmasına yardımcı olabilir.

Sonuç

Çocukların yalan söylemesi onların gelişim sürecinin bir parçasıdır. Ebeveynler olarak bu durumu nasıl yönettiğiniz, çocuğunuzun gelecekteki dürüstlük anlayışını şekillendirecektir. Önemli olan sadece doğruları öğrenmek değil, nedenlerini anlamak ve ona doğruluk konusunda rehberlik etmektir.

Ceren GÖLE

Tanışma Görüşmesi

Yer Ayırt